Geografski područje Bužima zauzima sjeverozapadni dio BiH, graniči sa Bosanskom Krupom na istoku, Cazinom na jugu, Velikom Kladušom na zapadu, a na sjeveru je državna granica sa Hrvatskom. Područje je pogodno za poljoprivredu, voćarstvo i stočarstvo. Reljef je brdovit, ispresjecan mnogim potocima i rječicama. Stanovništvo općine skoro u cijelosti čine Bošnjaci muslimani, kojeg je prema posljednjem popisu bilo oko 21.000.
S obzirom da je islam na područje sjeverozapadne Bosne došao mnogo kasnije nego u druge dijelove BiH, historijski izvori svjedoče da je Ferhat-paša Sokolović predvodio vojne operacija osvajanja ovog dijela BiH u okviru čega je zauzeta i tvrđava Bužim 1576. godine. Odmah po osvojenju u tvrđavi je uspostavljen džemat i sagrađena džamija, o čemu postoje vjerodostojni dokumenti. Ostaci stare džamije u tvrđavi vidljivi su i danas.
Imami i džemati: Mehmed ef. Harčević, glavni imam i imam džemata Čava; Suvad ef. Kauković, džemat Konjodor – Centar; Mensur ef. Imamović, džemat Konjodor – Gornji; Fahrudin ef. Imamović, džemat Konjodor – Stari; Bećo ef. Kovačević, džemat Zborište; Džemal ef. Abazović, džemat Jusufovići; Dževad ef. Šahinović, džemat Zaradostovo – Centar; Emin ef. Grošić, džemat Stari Grad; Emsad ef. Bajrić, džemat Prokop; Eniz ef. Veladžić, džemat Velike Luke; Azmir ef. Duranović, džemat Čaglica; Adnan ef. Bajrektarević, džemat Vrhovska; Husein ef. Grošić, džemat Brigovi; Kenan ef. Kauković, džemat Elkasova Rijeka; Haris ef. Veladžić, džemat Varoška Rijeka; Senad ef. Aljić, džemat Bužim – Kamenica; Haris ef. Abazović, džemat Abazovići; Suad ef. Dekić, džemat Lubarda; Emir ef. Porić, džemat Bućevci; Asmir ef. Bajrektarević, džemat Donja Lubarda; Rašid ef. Hušidić, džemat Radoč.
Razvojem naselja i rastom muslimanske populacije nastala je potreba da se napravi nova džamija u blizini tvrđave kako bi zadovoljila potrebe posade u tvrđavi, ali i lokalnih stanovnika. Džamiju je dao sagraditi tadašnji namjesnik bosanski Mehmed Salih Vedžihi-paša 1835. godine. Džamija je u potpunosti sagrađena od drveta i trenutno je najstarija i najveća drvena džamija u ovom dijelu Evrope. Stara drvena džamija već 180 godina je u funkciji i u njoj se obavljaju svi vjerski obredi. Stari grad Bužim i stara džamija predstavljaju zaštićena spomen obilježja i kao takvi su proglašeni nacionalnim spomenicima BiH i pod zaštitom su države.
Povećanjem populacije osnivali su se novi džemati i gradile nove džamije. Početkom 1960. godine formiran je Odbor IZ Bužim koji je u to vrijeme predstavljao nekoliko džemata. Vremenom Medžlis IZ Bužim je dostigao broj od dvadeset jednog džemata, sa novim funkcionalnim džamijama i mektebskim učionicama. U okviru Medžlis IZ Bužim nalaze se i dva džemata koji administrativno pripadaju općini Velika Kladuša.
Aktivan 21 džemat
Na području Medžlisa IZ Bužim egzistira 21 džemat u kojima je zaposlen 21 imam. Pored 22 džamije, na području Medžlisa ima 30 mesdžida koji su aktivni tokom ramazana, jer znatan broj džemata ima po nekoliko lokalnih mesdžida/mekteba u kojima se u toku ramazana angažiraju teravih-imami.
Ispod Starog grada nalazi se drvena džamija sa drvenim minaretom, sagrađena u 18. stoljeću, a smatra se najstarijom drvenom džamijom na Balkanu. U njenom haremu su nišani bosanskih alima, gazija, šehida uz daleko poznati fenomen hadžijskog kamena.
U Medžlisu ističu da je većina imama sa visokom stručnom spremom, ali i da su svi imami u procesu doškolovavanja i stručnog usavršavanja, što je i razumljivo ako se ima na umu da je podmlađen imamsko-hatibski i muallimski kadar. Većina imama su starosne dobi od 25 do 35 godina. Također, uglavnom svi džemati imaju riješeno pitanje osnovne infrastrukture, u šta spadaju izgrađene džamije, džematske kuće, urađeni mektebi po pedagoškim standardima i drugi prateći objekti koji su od značaja za normalno funkcioniranje vjerskog života.
Selam je ovdje pozdrav
Mehmed ef. Harčević, glavni imam Medžlisa IZ Bužim, posebno ističe činjenicu da u osnovnim školama, te u Srednjoj školi u Bužimu svi učenici prisustvuju nastavi islamske vjeronauke. Također, uglavnom sva djeca pohađaju i mektebsku nastavu. U institucijama na području općine Bužim selam je uobičajen pozdrav.
Relativno zadovoljstvo općim stanjem vjerskog života na području Medžlisa glavni imam Harčević potkrjepljuju podacima o znatnom pomaku po pitanju ukupljanja zekata i sadekatu-l-fitra u odnosu na prethodnu godinu, a i klanje kurbana bilježi znatan porast. Sa područja Medžlisa IZ Bužim u 2014. godini hadž je obavilo 23 hadžija. Već tradicionalno mektebska nastava na području Medžlisa bilježi izuzetne rezultate i radu u mektebu se poklanja posebna pažnja. U 25 mekteba izvodi se mektebska nastava. Većina mektebskih učionica je opremljena prema pedagoškim standardima. Ukupan broj svršenika hatmenskih ispita na području Medžlisa IZ Bužim, onih koji su okončali cjelokupni ciklus mektebske nastave je 206 polaznika u mektebskoj 2013/2014. godini. U 2013/2014. mektebskoj godini ukupan broj polaznika mektebske nastave na nivou Medžlisa IZ Bužim iznosio je 1668 polaznika. Od toga broja u Kur'anu je učilo 560, u sufari 472 polaznika. Na mektebskim takmičenjima kandidati bužimskog Medžlisa redovno su među prva tri mjesta, i na nivou Muftijstva i na nivou Rijaseta.
U sklopu manifestacije „Slobodarski dani viteškog grada Bužim“ Medžlis organizira i realizira, u suradnji sa općinom, „Veče Kur'ana“ 04. augusta, „Tevhid šehidima 505. Viteške bužimske brigade“ na Ćorkovači 05. augusta. Inače, peti august je zvanično uvršten u Rijasetov kalendar značajnih datuma. Na području Medžlisa IZ sa radom djeluje škola hifza „IKRE“, kojom rukovodi hafiz Dževad ef. Šahinović. Nastava se odvija subotom i ima 45 polaznika. Iz Fonda za stipendiranje studenata i učenika Medžlis dijeli više stipendija. Ove godine podijeljeno je 15 stipendija.
Imam gradskog džemata: Senad ef. Aljić, imam džemata Bužim Kamenica, rođen je 1965. godine u Srebrenici. Prvo zaposlenje kao imam imao je na području Zvornika, potom u Bijeljini i Derventi, gdje ostaje do agresije na BiH. Od 1992. g. preuzima imamsko-hatibsku dužnost u gradskoj džamiji u Bužimu, gdje i danas radi. U periodima od 1996. do 2001., i od 2005. do 2007. g. obavljao je dužnost glavnog imama Medžlisa IZ Bužim. U braku sa Zijada-hanumom, koja radi 23 godine kao nastavnik vjeronauke, ima dvoje djece.
Aktivno Udruženje ilmijje
Udruženje ilmijje, Odbor Bužim svojim aktivnostima doprinosi unaprjeđenju ukupnih vjerskih prilika. Uposlenici Medžlisa Bužim su članovi Udruženja, koje se naročito fokusira na organizaciju i promociju edukativnih, vjerskih i kulturnih sadržaja. Ilmijja, također, pomaže u radu ostalim udruženjima i organizacijama koje na području općine Bužim promoviraju pozitivne vrijednosti društva. Predsjednik Udruženja ilmijje, Odbor Bužim, već drugi mandat je Emin ef. Grošić.
Članovi Izvršnog odbora Medžlisa: Eniz ef. Veladžić, predsjednik (drugi mandat), Mehmed ef. Harčević, glavni imam, Emin ef. Grošić, Agan Bunić, Remzija Pajalić, Amir Dizdarević, Nusmir Šahinović, Eniz Ćatić, Muhamed Kržalić, Šehrizad Duranović i Hasan Hilić.
Izgradnja Kulturnog centra važan projekat
Tokom agresije na Bosnu i Hercegovinu 1992-1995. Bužimljani su pokazali izuzetnu hrabrost i požrtvovanost. Pod komandom generala šehida Izeta Nanića 505. viteška bužimska brigada, sa svojim specijalnim jedinicama Gazijama, Hamzama i drugim udarnim grupama izvojevala je mnoge teške bitke i pronijela slavu borbe za slobodu, čast i dostojanstvu bošnjačkog naroda i države BiH. Bužimski šehidi i gazije ostavili su iza sebe mnoga herojska djela.
Međutim u vrijeme mira, potrebna su nova herojska djela kako bi se izgradila potrebna infrastruktura, omogućili bolji uvjeti za život i rad ljudi. Izgradnja Islamskog kulturnog centra je aktuelni infrastrukturni projekat Medžlisa, a čija izgradnja i stavljanje u funkciju se nalazi među prioritetima Izvršnog odbora Medžlisa. U augustu 2014. godine položen je kamen temeljac za Islamski centar. Već je urađena prva faza. U sklopu Islamskog kulturnog centra planirana je izgradnja obdaništa za djecu, edukativnog centra, te administrativnih prostora sa potrebnim pratećim sadržajima. Obdanište za predškolsku djecu je nužno potrebno, jer Bužim je jedna od rijetkih općina koje nemaju adekvatno riješeno ovo pitanje, te se u Medžlisu nadaju da će, ako Bog da, izgradnjom Islamskog kulturnog centra na najbolji mogući način predškolskoj djeci biti omogućeno pohađanje predškolske nastave. Posebno naglašavaju da je za navedeni projekat svoju punu podršku dao i reisu-l-ulema Husein ef. Kavazović, te naglasio da je izgradnja jednog ovakvog centra u Bužimu zajednička obaveza.
Predsjednik IO Medžlisa Eniz ef. Veladžić detaljnije pojašnjava važnost i aktivnosti na izgradnji Centra: „Jedan od najznačajnijih projekata, kojeg zajedno rade Medžlis IZ Bužim i općina Bužim, jeste svakako izgradnja Islamskog kulturnog centra. Izvršni odbor Medžlisa u mandatnom periodu 2011-2015. godina postavio je za cilj da se u ovom periodu počne sa izgradnjom Islamskog kulturnog centra u Bužimu. Uz inicijalna sredstva koja su obezbjeđena putem sergije koju je za ovu namjenu odobrio Rijaset Islamske zajednice u BiH, te uz akciju „Postanite vakif Islamskog kulturnog centra u Bužimu“, njegava izgradnja započeta je 2014. godine, te je u kratkom roku završena prva faza radova. Već spomenuta akcija „Postanite vakif Islamskog kulturnog centra u Bužimu“ još uvijek traje i, hvala Bogu, daje dobre rezultate. Jer, svi koji uplate novčani iznos od 1.000,00 KM i više, postaju vakifi čije će ime biti upisano u knjigu vakifa, a uplatom od 3.000,00 KM i više, postaju vakifi čije će ime biti urezano na ploči koja će vidno biti istaknuta unutar samog objekta, da svjedoči nadolazećim naraštajima o generaciji plemenitih ljudi koji su gradeći ovaj centar osigurali sebi lijep spomen i trajno dobro na oba svijeta.“
Nadalje, Eniz ef. Veladžić posebno naglašava dobru saradnju sa općinom Bužim i općinskim načelnikom Aganom Bunićem, a kruna toga bilo je potpisivanje Sporazuma o saradnji između općine Bužim i Medžlisa IZ Bužim u kojem se definiraju pitanja od zajedničkog interesa, naglašava zajedničko obilježavanje određenih praznika, te događaja od značaja za Općinu i Medžlis, potom rad na unaprjeđenju vakufske imovine, podrška u aktivnostima Medžlisa, a shodno mogućnostima, općina Bužim će pomoći u izgradnji vjerskih objekata na području Medžlisa Islamske zajednice Bužim.
Potrebno je istaći da je od 1996. godine na području Medžlisa izgrađeno 14 novih džamija sa pratećim objektima (mektebi, gasulhane, džematske/imamske kuće) i svi su napravljeni isključivo dobrovoljnim prilozima džematlija. U džematu Bućevci u toku je izgradnja nove džamije. U toku je sanacija i adaptacija nekoliko mesdžida na području Medžlisa, kao i džematskih kuća, a radove uglavnom finansiraju džematlije svojim dobrovoljnim prilozima i izvođenjem potrebnih radova.
